University of Victoria to miejsce, w którym znajduje się najbardziej zaawansowany mikroskop, jaki kiedykolwiek zbudowano. 22 maja 2012, ważący siedem ton, mierzący 4,5 metra mikroskop został przywieziony do kampusu w 22 częściach. Cztery segmenty były aż tak duże, że trzeba było wyciąć większe otwory wejściowe, by umieścić go w piwnicy.
Instalacja i montaż sprzętu trwała ponad rok. STEHM (Scanning Transmission Electron Holography Microscope) to jedyna w swoim rodzaju maszyna zbudowana dla UVic przez japońską firmę Hitachi. Mikroskop uzyskuje najwyższą rozdzielczość na świecie. Pozwoli to naukowcom zobaczyć rzeczy 20 milionów razy mniejsze niż najmniejszy przedmiot jakie potrafi dostrzec ludzkie.
W przeciwieństwie do konwencjonalnych mikroskopów, które tworzą obraz przy pomocy wiązki skupionego światła widzialnego, STEHM wykorzystuje wiązkę elektronów i technik holograficznych do obserwowania wnętrza materiałów i ich powierzchni poniżej rozmiaru atomu.
STEHM pozwoli zobaczyć materiały w niespotykanym dotychczas przybliżeniu. Materiały będzie można oglądać w pikoskali. Nanometr to jedna miliardowa część metra, a pikometr jest jedna bilionowa cześć metra. Rozmiary średnic atomów wahają się zwykle pomiędzy 62 a 520 pikometrów.
Na zdjęciu znajdują się naukowcy wraz z niskotemperaturowym mikroskopem elektronowym (z ang. low temperature LT-SEM).
Mikroskop jest tak czuły, że jest przechowywany w specjalnym bardzo wysokim pomieszczeniu, które jest zakotwiczone w podłożu skalnym. Sam mikroskop jest zamknięty w obudowie stali ocynkowanej o grubości 8cm.
“Warto było czekać tak długo” – mówi Rodney Herring, profesor inżynierii mechanicznej i dyrektor UVic’s Advanced Microscopy Facility. Naukowiec przyznał, że oglądał atomy w rozdzielczości 35 pikometrów. Poprzedni rekord wynosił 49 pikometrów i należał do Lawrence Berkley National Laboratory w Kalifornii.
Maszyna będzie wykorzystywana przez naukowców z wielu dziedzin nauki a w szczególności z zakresu budowy struktury atomowej i nanotechnologii. Z mikroskopu chcą skorzystać również prywatne firmy, prowadzące m.in. badania nad ogniwami paliwowymi i półprzewodnikowymi detektorami promieniowania.
Mikroskop STEHM kosztował 9.2 miliona dolarów. Film prezentuje zapowiedź mikroskopu oraz zdjęcia krótko po dostarczeniu segmentów.
Źródło:
[1] http://www.stehm.uvic.ca/ | 18.06.2013
[2] Scientists use a low temperature scanning electron microscope (LT-SEM) to view anatomical structures needed to identify nematodes like the Parasitorhabditis by USDA-ARS, Wikimedia Commons, CC By 2.0