Owoce pomidorów spożywamy pod różnymi postaciami w zupach, sosach, sałatkach, kanapkach. Pomidory są też przetwarzane na soki, przeciery i koncentraty. Dla bogatego w pierwiastki i witamy warzywa naukowcy znaleźli zaskakujące zastosowanie, a mianowicie wykorzystają jego skórkę do wytworzenia biolakieru do pokrywania metalowych puszek.
W ramach europejskiego projektu BIOCOPAC badacze skupili się na spożytkowaniu odpadów powstających podczas produkcji przetworów pomidorowych. “Opracowanie biopowłoki na bazie pomidorowych odpadów, przeznaczonej do pokrycia metalicznych opakowań” (z ang. “Development of bio-based coating from tomato processing wastes intended for metal packaging”) – tak brzmi temat przewodni inicjatywy. Powłoka przyjazna środowisku ma pomóc ograniczyć korzystanie z pojemników z tworzyw sztucznych i zwiększyć konkurencyjność metalowych puszek konserwowych.
Naturalny lakier pozyskiwany jest z przemysłowego opadu, czyli skórki pomidora i może być stosowany na zewnątrz i wewnątrz opakowań przeznaczonych dla produktów spożywczych. Termoutwardzalna biożywica to w rzeczywistości kutyna – materiał występujący w ścianach komórek skórki u roślin. Substancja składa się z mieszaniny kwasów tłuszczowych i jednej grupy epoksydowej bądź jednej lub więcej grup hydroksylowych. Kutyna jest obok wosków jednym z dwóch elementów kutykuli – czynnika chroniącego roślinę przed utratą wody, czynnikami atmosferycznymi, rozkładem biologicznym oraz stanowiącego wzmocnienie zewnętrznych ścian komórkowych.
W samej Europie południowej funkcjonuje około 3000 firm zajmujących się przetwórstwem pomidorów. Co roku z milionów ton powstaje sporo produktów ubocznych, traktowanych jako odpady. Pomidorowe pozostałości to zasadniczo ziarna i skórka, które mogą stanowić nawet 4% masy pomidora. Zespół naukowców pod kierunkiem Stazione Sperimentale per l’Industria delle Conserve Alimentari (SSICA) we Włoszech przeprowadził odpowiednie analizy i charakterystyki, na podstawie których opracowano metody ekstrakcji i optymalizacji biopolimeru. Biolakier do metalowych opakowań o odpowiednich właściwościach chemiczno-fizycznych będzie całkowicie naturalny. Warstwa ochronna ma być podobna do tych stosowanych do tej pory i ma nadawać się do użytku przemysłowego. Produkt ma chronić zdrowie konsumenta oraz być przyjaznym dla środowiska. Wykorzystanie surowców odnawialnych jest korzystne ze względu na właściwe spożytkowanie odpadów, poprawę środowiska pracy w fabrykach żywic oraz lepszego recyklingu metalowych opakowań.
Badacze są zdania, że innowacyjne pokrycie przyciągnie zainteresowanie ze strony procentów puszek konserwowych i pobudzi badania nad innym bioproduktami. Być może już niedługo będziemy delektować się smakiem warzyw z opakowań “wykonanego” z pomidorów.
Źródło:
[1] http://www.biocopac.eu/en/ | 29.11.2013
[2] http://www.bioplasticsmagazine.com/en/infothek/data/130326_lacquer_from_tomato.pdf | 29.11.2013
[3] http://en.wikipedia.org/wiki/Cutin | 29.11.2013
[4] http://www.bryk.pl/s%C5%82owniki/s%C5%82ownik_biologiczny/86382-kutyna.html | 29.11.2013
[5] Tomatoes by Andy Rogers (cobaltfish), flickr.com, CC BY-SA 2.0