Hydroponika i metoda kropelkowa jest najbardziej popularnym z wszystkich systemów hydroponicznych. Ten rodzaj hydroponiki zapożycza najbardziej wydajną technikę nawadniania stosowaną w tradycyjnej uprawie (fertygacja) i dostosowuje ją do bezglebowego systemu uprawy. Metoda nawadniania kropelkowego jest prosta, wydajna i wszechstronna – używana do produkcji obfitych plonów w małych mieszkaniach oraz w największych komercyjnych gospodarstwach hydroponicznych na całym świecie.
W tym przewodniku do hydroponiki systemu kroplowego, dowiesz się podstaw, co to jest metoda kropelkowa, jakie są dwie główne techniki nawadniania systemu kropelkowego oraz dlaczego ten system jest tak popularny wśród miłośników hydroponiki.
Co to jest system kropelkowy w hydroponice?
System kropelkowy (Drip Irrigation System) to aktywny system hydroponiczny. Używa pompy do regularnego zasilania roślin w składniki odżywcze i wodę. Nazywany jest on również strużkowym systemem mikronawadniającym. Jak sama nazwa wskazuje, system wykorzystuje małe emitery/dysze do rozpylania roztworu odżywki bezpośrednio na rośliny.
Metoda kropelkowa nie jest stosowana wyłącznie w hydroponice. Taki system jest również szeroko stosowany w ogrodach zewnętrznych w celu dostarczania wody i składników odżywczych dla poszczególnych roślin. W rzeczywistości, system kroplowy został początkowo stworzony do uprawy roślin na wolnym powietrzu w Izraelu.
Uprawy z nawadnianiem kropelkowym zostały opracowane w celu poprawy wydajności rozprowadzania wody w uprawie roślin w bardzo gorącym środowisku. Później został on z powodzeniem przystosowany do upraw hydroponicznych. Zamiast oprysków lub bieżącej wody dla roślin, emitery wydzielają wolno kapiącą ciecz z odżywką dla roślin. System zużywa bardzo mało wody, dając użytkownikowi wysoki poziom kontroli nad ilością składnikami odżywczymi dostarczanymi do roślin.
System wykorzystuje sieć linii zasilających transportujących wodę do roślin. Komercyjni hodowcy roślin preferują hydroponikę kropelkową w stosunku do innych systemów.
Jak działa metoda kropelkowa?
System zazwyczaj wykorzystuje pojedyncze donice dla roślin. Woda ze zbiornika jest dostarczana do roślin za pomocą sieci rurek i węży. Istnieją dwa sposoby na doprowadzenie wody pod ciśnieniem. Może to być zwykła pompa wodna lub system grawitacyjny.
Każda pojedyncza roślina otrzymuje co najmniej jeden dedykowany emiter kropli. Każda dysza posiada mechanizmy pozwalające kontrolować przepływ wody. Zwiększa to wszechstronność systemu; można ustawić różne poziomy przepływu dla innych rodzajów roślin.
Przepływ wody do roślin musi być regulowany w systemie kropeklkowym. Podłoża hodowlane w hydroponice powinny mieć czas na pobranie wody pomiędzy przepływami. W przypadku pozostawienia ich bez kontroli, system kroplowy zaleje rośliny i ostatecznie je zatopi.
Wszystkie systemy kroplowe używają ograniczenia czasowego do regulacji przepływu wody i składników odżywczych do roślin. W typowych sytuacjach pompa jest uruchamiana kilka razy dziennie w celu przesłania wody do roślin. Taki system wymaga znacznego planowania i wysiłku w fazie konfiguracji. Po dokładnym zainstalowaniu połączeń i dysz, system może pracować przy minimalnej kontroli. Systemy można zaprojektować tak, aby zapewnić wysoki stopień automatyzacji.
System do nawadniania kropelkowego – warianty
W zależności od zmiennych początkowych, można stworzyć systemy hydroponiczne z nawadnianiem kropelkowym w różnych konfiguracjach. Dostępne są dwa główne warianty systemów kropelkowych, w oparciu o sposób traktowania nadmiaru wody:
- System recyrkulacyjny/odzyskowy – woda jest dodawana do medium hydroponicznego, ale nie wszystko jest wchłaniane przez korzenie rośliny. W systemach regeneracyjnych nadmiar wody pozostawiony w podłożu może przepływać z powrotem do zbiornika odzyskowego. Ten rodzaj systemu jest popularny w przypadku mniejszych, domowych instalacji hydroponicznych kropelkowych. Chociaż jest bardziej efektywny w wykorzystaniu wody i składników odżywczych, system ma również pewne wady. Ścieki mogą przepływać z powrotem do zbiornika głównego, co wpływa to na poziom pH odżyki w zbiorniku. Oznacza to konieczność przeprowadzania okresowych przeglądów systemów odzysku. Należy kontrolować wodę pod kątem utrzymania optymalnego pH i poziomu składników odżywczych. Jest to łatwiejsze i bardziej opłacalne w małyych systemach kroplowych.
- System bez cyrkulacji (Non-Recovery/Non-Circulating System) – wszelkie nadwyżki wody zostaną wydalone jako odpady. System jest stosowany w większych, komercyjnych instalacjach hydroponicznych. Hodowcy mają możliwość korzystania z zaawansowanych timerów, z maksymalną kontrolą nad przepływem wody. Ogranicza to zużycie wody do minimum. Jest jeszcze jeden czynnik, który sprawia, że taki system jest bardzo pożądany. Wymaga mniejszej kontroli pH wody i składników odżywczych w wodzie w zbiorniku.
Jak skonfigurować kropelkowy system hydroponiczny?
Nawadnianie systemem kropelkowym jest bardzo elastycznnym rozwiązaniem. Skalowanie jest możliwe w zależności od wielkości i złożoności upraw. Do stworzenia podstawowego systemu kroplowego potrzebne są następujące elementy:
- Emitery kropelkowe – w zależności od liczby roślin, będziesz musiał kupić emiter dla każdej. Dysze są łatwo dostępne w centrach ogrodniczych i u dostawców hydroponicznych.
- Cienkie rurki – doskonale nadają się do podłączenia emitera kropelkowego.
- Rurki PVC – główne przewody przenoszące wodę i składniki odżywcze z pompy zbiornikowej do emiterów. W zależności od wielkości i złożoności instalacji, długość i liczba wymaganych rurek będzie się różnić. W przypadku mniejszych instalacji domowych wystarczą dwucalowe rurki.
- Pompa do wody: zwykła pompa zanurzeniowa jest bardziej niż odpowiednia do tego zadania.
- Taca odpływowa: w mniejszych instalacjach recyrkulacyjnych można uzyskać najlepsze rezultaty, gdy woda ze wszystkich doniczek będzie spływać do wspólnej tacy. Jest to prostsza opcja niż posiadanie osobnych rurek odpływowych z każdej doniczki do zbiornika.
- Duże wiadro – będzie działać jak zbiornik. Wybierz objętość w zależności od wielkości ustawienia.
- Małe doniczki dla roślin
- Ogrodowy zegar sterujący dla pompy
- Szczeliwo silikonowe klasy akwariowej
- Hydroponiczne podłoże uprawowe
Podstawowa konfiguracja jest prosta. Umieść pompę wewnątrz zbiornika i podłącz do emiterów za pomocą rury PVC i mniejszych rurek. Poszczególne emitery kroplówek umieścć na podłożu w każdej doniczce. Nie zapomnij o odpowiednich otworach drenażowych w donicach.
Nawiasem mówiąc, system będzie działał bez emiterów kropelkowych. Możesz po prostu wywiercić otwory w rurkach i zamiast tego zastosować je bezpośrednio na podłożu. Emitery zapewniają dodatkową kontrolę nad przepływem wody.
Umieść donice na tacy, a następnie ustaw zestaw hydroponiczny w taki sposób, aby woda spływała do zbiornika, rzynajmniej kilka centymetrów przewagi wysokości nad zbiornikiem, aby zadziałała grawitacja. Przymocuj zegar sterujący do źródła zasilania pompy i ustaw go tak, aby działał zgodnie z codziennym harmonogramem, np. 5 minut trzy razy dziennie.
Najlepsze rośliny do systemu nawadniania kropelkowego
System kroplowy jest idealny dla szerokiej gamy roślin i ziół. Działa dobrze na różnych podłożach uprawowych, co zwiększa zakres działania. Poniżej przedstawiamy kilka roślin, które można uprawiać w hydroponicznym systemie kropelkowym:
- Sałata
- Por
- Cebula
- Melony
- Groszek
- Pomidory
- Rzodkiewki
- Ogórki
- Truskawki
- Cukinia
- Dynia
Systemy kroplowe są uważane za szczególnie odpowiednie dla większych zakładów produkcyjnych. Rośliny wymagają większych podłoży uprawowych, mogących zatrzymywać większe ilości wilgoci przez dłuższy okres czasu. Pomimo powolnego podlewania, większe rośliny otrzymują odpowiednie nawodnienie wraz z odżywką.
Dla uzyskania najlepszych rezultatów preferowane jest podłoże z powolnym odprowadzaniem wody. Najbardziej popularne opcje w tej kategorii to wełna mineralna, mech torfowy lub kokosowy. Inne media, takie jak granulki gliniane, perlit i żwir, mogą być również stosowane z powodzeniem.
Zalety i wady systemu kropelkowego
W hydroponice, system kroplowy ma następujące zalety:
- Większa kontrolę nad dostarczaniem wody i składników odżywczych
- Elastyczny system, skalowalny wraz z powiększeniem upraw
- Wymaga niewielkiej konserwacji w porównaniu z innymi metodami
- Przystępny cenowo (tania instalacja)
- Mniejsze szanse na awarię systemu
Metoda kropelkowa ma także wady, zwłaszcza z perspektywy niekomercyjnej:
- Może być zbyt złożony, szczególnie dla małych operacji hodowlanych
- W przypadku systemu z recyklingiem wody, wymagana jest stała obserwacja pH wody w zbiorniku
System kropelkowy to bardzo wszechstronny i praktyczny sposób uprawiania hydroponiki. Odpowiedni dla szerokiej gamy roślin i ziół, oferuje doskonałą kontrolę nad dostarczaniem wody i składników odżywczych. Po prawidłowym ustawieniu, system w zasadzie działa samodzielnie, przy minimalnym nadzorze.