Podłoża uprawowe do hydroponiki

Podłoża uprawowe w hydroponice to materiały, w których rosną rośliny. W uprawie tradycyjnej jako podłoże wykorzystuje się głównie glebę. Hydroponika oferuje dużo więcej możliwości. Oprócz skupienia się na znalezieniu najlepszych systemów, nie zapomnij poszukać odpowiednich materiałów do uprawy roślin. Podłoża uprawowe dla upraw hydroponicznych są tak samo ważne jak wybrane metody.

Dlaczego podłoża hydroponiczne są ważne?

Podłoża uprawowe zapewniają korzeniom roślin wilgoć i tlen. Wspiera rośliny i utrzymuje je w pozycji pionowej. Inną rolą podłoży jest umożliwienie maksymalnej ekspozycji korzeni roślin na substancje odżywcze. Podłoża są nawilżane roztworami substancji odżywczych. Wilgotne podłoże przenosi substancję odżywczą do systemu korzeniowego.

Stosowanie podłoży innych niż gleba to mniej obaw związanych z zagrożeniem chorobami i szkodnikami przenoszonymi przez glebę. Pozwala im to na zdrowszy i lepszy wzrost roślin.

Niektóre podłoża uprawowe, takie jak piasek, żwir, mech torfowy, perlit, wermikulit są stosowane dosyć często. Faktem jest, że wokół nas znajdują się nieograniczone ilości podłoży uprawowych. Nawet powietrze może być użyte jako skuteczne podłoże dla korzeni (przeczytaj więcej w rozdziale aeroponika). Wybór odpowiedniego podłoża uprawowego jest ważnym zadaniem. Idealne podłoże do uprawy hydroponicznej w znacznym stopniu wpłynie na wzrost roślin i jakość plonów.

Jakie podłoże do hydroponiki wybrać? Test i kryteria wyboru

Co sprawia, że podłoże uprawowe nadaje się do danego systemu? Eliminując wszystkie obiektywne czynniki, idealne podłoże:

  • Jest produkowane ekologicznie, ulega biodegradacji (przyjazne dla środowiska)
  • Utrzymuje równy stosunek powietrza do wody.
  • Ma średnią zdolność do wymiany kationów w celu utrzymania składników odżywczych.
  • Pomaga chronić rośliny przed zmianami pH w czasie.
  • Jest niedrogie i łatwe do zakupu
  • Jest wystarczająco lekkie i łatwe do przenoszenia

Oczywiście trudno spełnić wszystkie kryteria, ale poniżej prezentujemy niezbędne szczegóły na temat najpopularniejszych stosowanych mediów uprawowych; zalety i wady każdego materiału. Poradnik pomoże Wam zdecydować, które z nich będzie najlepiej pasowało do konkretnej uprawy oraz systemu hydroponicznego.

Najlepsze podłoże hydroponiczne – lista

Perlit

Perlit jest bardzo popularnym podłożem uprawowym, używanym od lat przez tradycyjnych ogrodników do napowietrzania do mieszanek glebowych. Jako materiał wydobywczy, perlit tworzy się pod wpływem intensywnie wydzielanego ciepła. Jak można się domyślić, jest on bardzo lekki i porowaty. Perlit jest dobrym wyborem dla systemu hydroponicznego z metodą knotową, ponieważ zapewnia doskonały punkt zaczepiena dla knota. Ze względu na jego porowatą i łatwą do przepływu naturę, nie polecamy korzystania z tego medium dla szybkich i silnych systemów nawadniania, takich jak Ebb & Flow. Można go zbyt szybko wypłukać.

Materiał perlitowy bardzo dobrze zatrzymuje powietrze, ma neutralne pH, dlatego też rzadko używa się go samemu. Ludzie często mieszają go z innymi podłożami uprawowymi, takimi jak wermikulit lub wiórka kokosowe. Powszechna jest kombinacja z wermikulitem w proporcji 50-50. Perlit często stosuje się w systemie kropelkowym i metodzie aeroponicznej.

Zalety

  • Racjonalnie niedrogi
  • Lekka waga
  • Wysoki współczynnik zatrzymywania powietrza
  • Możliwość wielokrotnego użytku

Wady:

  • Zbyt lekki, nie nadaje się do niektórych rodzajów systemów przepływowych.
  • Pył z medium – wpływ na środowisko i zdrowie

Podłoże kokosowe – ziemia kokosowa

Sprasowane wiórka kokosowe (znany jako Coco-tek, Cocopeat lub Ultrapeat) jest zasadniczo produktem ubocznym przemysłu kokosowego. Ludzie wytwarzają go z brązowych łusek otaczających łupinę orzecha kokosowego.

Podłoże kokosowe to jedno z najbardziej wydajnych podłoży uprawowych dla hydroponiki, gdyż jest całkowicie organiczne, trzyma wodę i jest medium obojętnym. Zapewnia naprawdę dobry stosunek powietrza do wody, oszczędzając rośliny przed zatopieniem.

Wiórka kokosowe są przyjazna dla środowiska i odnawialna. Niewykorzystany materiał może trafić na składowiska odpadów lub zostać poddany kompostowaniu. Podłoża kokosowe mogą być stosowane samodzielnie lub w mieszance z innymi podłożami uprawowymi, takimi jak perlit, czy granulki keramzytu. Wspólny wzór stosowany przez hodowców to 50% włókna kokosowego i 50% granulatu z gliny. System kropelkowy, system akwaponiczny, oraz Ebb and Flow najlepiej współpracują z ziemią kokosową.

Zalety

  • Doskonała retencja wody i napowietrzanie
  • Materiał organiczny
  • Przyjazny dla środowiska

Wady

  • Nieskompresowany po kilku użyciach.
  • Nie oddaje wody zbyt dobrze, często miesza się z innymi mediami.

Wermikulit

Wermikulit jest formą uwodnionych laminarnych minerałów, przypominających mikę. Podobnie jak perlit, wermikulit jest przetwarzany poprzez wystawienie materiału na działanie ekstremalnego ciepła w celu rozwinięcia go w małe, czyste, bezwonne granulki. Wermikulit jest doskonałym, bezglebowym podłożem do sadzenia w hydroponice.

Podłoże wermikulitowe jest nietoksyczne, sterylne, odporne na wilgoć i ma prawie neutralne pH. Co więcej, materiał jest bardzo lekki i bardzo dobrze utrzymuje wodę, co bardzo kontrastuje z perlitem. Jednak nie zatrzymuje powietrza tak dobrze jak poerlit. Podłoże to ma również dość dużą zdolność do wymiany kationów, co pomaga zachować składniki odżywcze do późniejszego użycia.

Istnieją różne rodzaje wermikulitu, należy wybrać odpowiedni materiał do celów hydroponicznych. A ze względu na zdolność wermikulitu do zatrzymywania dużej ilości wody (około 200%-300% jego masy), istnieje ryzyko uduszenia się roślin. Wermikulit jest zwykle używany do mieszania z innymi mediami. Najbardziej znanym jest perlit, ponieważ oba media uzupełniają się dość dobrze – perlit odprowadza wodę szybko, podczas gdy wermikulit utrzymuje wilgoć. Często są one połączone w formule 50/50, w systemie Ebb and Flow. System kropelkowy i aeroponika również korzystają z wermikulitu.

Zalety

  • Retencja wody i składników odżywczych

Wady

  • Słaba wydajność odwadniania
  • Niebezpieczeństwo uduszenia się roślin

Podłoże mineralne – wełna mineralna

Hodowcy hydroponiczni nie uznaliby wełny mineralnej za przypadkowe podłoże, ponieważ materiał jest powszechnie stosowany w ostatnich latach w gospodarstwach komercyjnych. Podłoża mineralne są dosyć skuteczne, a co za tym idzie, popularne.

Wełna mineralna to sterylne, porowate medium składające się głównie z granitu i/lub skał wapiennych, podgrzewanych do stopienia, a następnie są formowanych w super cienkie i długie włókna. Włókna ściskane są następnie w kostki, cegły o preferowanych rozmiarach.

Rockwool posiada wiele korzyści, takich jak odporność na mikroorganizmy, dobra retencja wody i powietrza. Chroni rośliny przed odwodnieniem, dając jednocześnie korzeniom roślin dostęp do tlenu.

Naturalne pH materiału mineralnego jest zazwyczaj wysokie, co może zmienić pH roztworu odżywki. Możesz zapobiec temu, moczące odżywkę w wodzie o zrównoważonym pH przed użyciem.
Kolejną wadą jest to, że wełna mineralna nie ulega degradacji. Niewykorzystane włókna wełny mineralnej są prawie niemożliwe do usunięcia. Również pył wydobywający się z medium może powodować podrażnienia.

Wielu hydroponicznych hobbystów zaprzestało używać wełny mineralne przede wszystkim z powodu troski o środowisko. Ogrodnicy nie chcą używać produktów, przynoszących zanieczyszczenia z procesu produkcji. Jednak ogólnie rzecz biorąc, wełna mineralna jest bardzo skutecznym podłożem uprawowym. Podłoża mineralne mogą być stosowane w systemach kroplowych, przepływowych, hodowli w głębokiej wodzie oraz NFT.

Zalety

  • Duża chłonność wody i zdolność napowietrzania

Wady

  • Nie jest przyjazna dla środowiska
  • Pył nie jest dobry dla zdrowia
  • Zakłóca pH roztworu odżywki

Hydroton – pellet z ekspandowanej gliny (keramzyt)

Pellet z ekspandowanej gliny lub hydroton (znany jako LECA – lekkie kruszywo keramzytowe) to małe okrągłe kuleczki o wielkości 10-15mm. Powstają one w wyniku podgrzewania i ekspandowania gliny, tworząc tysiące małych kulek w kształcie pęcherzyków. Hydroton to świetne i skuteczne podłoże uprawowe do zastosowań hydroponicznych.

Jako forma skałowa, granulki gliny są lekkie z powodu porowatej natury. Mimo to, są na tyle ciężkie, że stanowią silne wsparcie dla roślin i są doskonałe w odprowadzaniu składników odżywczych do korzeni roślin.

Okrągła i porowata forma granulatu glinianego sprawia, że jest niezwykle zrównoważonym medium wodno-tlenowym. Keramzyt to medium o neutralnym pH, nadające się do wielokrotnego użytku. Można go czyścić, sterylizować i użyć ponownie.

Pellet z ekspandowanej gliny nie jest dobrym materiałem do przechowywania wody ze względu na odstępy pomiędzy poszczególnymi granulkami. Będą one szybko wysychać. Upewnij się, że materiał jest wystarczająco nawodniony. Ponadto, granulki są cięższe i droższe niż inne media. Może być stosowany w systemach kropelkowych, przepływowych oraz aquaponicznych.

Zalety

  • Możliwość wielokrotnego użytku
  • Trwałość
  • Skuteczne odprowadza wodę i zatrzymuje powietrze

Wady

  • Słaba zdolność zatrzymywania wilgoci
  • Droższe niż inne media uprawowe

Kostki “Oasis”

Kostki Oasis wykonane są z pianki kwiatowej (gąbka florystyczna), zaprojektowanej jako forma arkusza. Każda pojedyncza komórka (wyglądająca podobnie jak kostka) zawiera odpowiednią ilość składników odżywczych oraz powietrze i wodę do uprawy roślin.

Hodowcy stosują kostki Oasis przede wszystkim jako środowisko wyjściowe dla ziaren lub sadzonek roślin, a nie jako pełne podłoże uprawowe. Podłoże Oasis jest neutralne pod względem pH. Komórki dość dobrze chłoną wodę i powietrze, co jest bardzo potrzebne przy wzroście nasion i sadzonek. Co więcej, korzenie mogą łatwo rosnąć i rozszerzać się w otwartej strukturze komórkowej pożywki.

Zalety

  • Niedrogie
  • Dobre trzymanie wody i powietrza

Wady

  • Nieorganiczne
  • Nietrwałe
  • Stosowane w fazach kiełkowania i wzrostu sadzonek

Korki torfowe

Korki tofowe to kolejny skuteczny produkt do rozpoczęcia rozmnażania roślin lub kiełkowania z nasion. Można wybrać korki startowe, kompostowane z materiałów organicznych.

Pprzydatne w początkowej fazie sadzenia, korki startowe są często tworzone z materiałów dobrze utrzymujących wilgoć, a jednocześnie pozwalającym korzeniom rozwijać się przez luźne dno.

Zalety

  • Doskonałe dla sadzonek i rozmnażania
  • Zrównoważony (w zależności od zastosowanego materiału)

Wady

  • Nadaje się do początkowych faz wzrostu lub klonowania
  • Stosunkowo drogie

Łuski ryżowe

Produkt uboczny upraw ryżu, zazwyczaj wyrzucany, może być dobrze wykorzystany do uprawy bezglebowej. Podłoże ryżowe nie jest neutralne pod względem pH. Końcowe komposty zwykle wahają się od 5,8 do 7,2.

Nie używaj świeżych łusek ryżu, ponieważ nie są one wysterylizowane. Ponadto istnieje ryzyko rozwoju mikroorganizmów, gnicia lub dodatkowych nasion chwastów. Lepiej jest używać parzonych kadłubów z ryżu, wysuszonych i czystych.

Kadłuby ryżowe są w stanie dobrze odprowadzać wodę. Jedną z wad jest to, że materiał po jakimś czasie ulega rozkładowi, dlatego powinien być bardzo często wymieniany.

Zalety

  • Całkowicie organiczny

Wady

  • Szybka degradacja
  • Brak neutralnego pH

Pumeks

Pumeks jest powszechnie wydobywanym minerałem, podobnie jak perlit. Powstaje w warunkach wysokiego ciśnienia i temparatury, podczas wybuchy wulkanu. Występuje w postaci białej, bladoszarej lub bladożółtej, w zależności od minerałów danego obszaru. Zazwyczaj pumeks jest ciemniejszy od perlitu.

Podłoża pumeksowe są lekkie, porowate, wolno się rozkładają i dobrze utrzymują powietrze ze względu na przestrzenie pomiędzy poszczególnymi komórkami. Pumeks ma tendencję do unoszenia się na wodzie, ale nie w takim stopniu jak perlit. Pumeks zaepwnia dobrą retencję wody.

Zalety:

  • Lekkość
  • Doskonała zdolność zatrzymywania powietrza

Wady

Growstone (przetworzone szkło)

Kamienie Growstone produkowane są z przetworzonego szkła pochodzącego z wysypisk lub miejsc zbiórki i przetwarzania szkła. Podłoże pochodzące z recyklingu szkła jest bardzo lekkie, porowate, a przede wszystkim charakteryzuje się doskonałą retencją tlenu i średnim zatrzymywaniem wilgoci w systemie korzeniowym.

Przed zastosowaniem, dokładnie wypłukaj podłoże, aby usunąć z niej drobne cząstki i kurz. Growstone idealnie nadaje się do stosowania samodzielnego lub do mieszania z torfem, kokosem i innymi podłożami uprawowymi.

Zalety

  • Lekkość
  • Dobry stosunek powietrza do wody
  • Zrównoważony

Wady

  • Przyczepia się do niektórych korzeni, co może powodować uszkodzenia korzeni niektórych typów roślin
  • Bardziej kosztowne niż inne media

Trociny

Trociny są produktem ubocznym przy produkcji drewna. Materiał jest lekki, dobrze zatrzymuje wodę, więc nie należy go podlewać. Trociny ulegają biodegradacji, ale z czasem ulegają rozkładowi. To medium nie jest neutralne pod względem pH. Zwróć szczególną uwagę na pH systemu.

Z jakiego rodzaju drewna produkowane są trociny? Czy są one poddane obróbce chemicznej? Jest to absolutnie niezdrowe, jeśli uprawiasz na podłożu trocinowym rośliny jadalne. Sprawdź czy trociny zostały poddane obróbce chemicznej, upewnij się, że są wysterylizowane przed użyciem.

Zalety

  • Podłoże organiczne
  • Zrównoważone

Wady:

  • Zmienne pH podłoża
  • Gnije z czasem i może zawierać bakterie
  • Może nie być sterylne

Wióry drzewne/włókna

Tak jak trociny, wióry i włókna pochodzą z drewna. Podłoża drzewne są całkowicie organiczne, co jest świetną opcją dla ekologicznych hodowców. Upewnij się, że wióry nie spochodzą z zanieczyszczonego drewna, lub powinny być sterylizowane przed użyciem. Wióry drzewne dobrze utrzymują wodę. Ale nie lepią się tak jak trociny.

Zalety

  • Totalnie organiczny
  • Dobrze zatrzymujr wodę

Wady

  • Może zawierać chemikalia
  • Łatwe do przenoszenia grzybów, szkodników

Mech torfowy

Dla miłośników ogrodnictwa glebowego, materiał torfowy jest dość dobrze znany jako doskonałe medium zatrzymujące wilgoć i organiczny materiał zmiękczający glebę. Mech torfowy jest dobrze wykorzystywany w hydroponice, czy to samodzielnie, czy w połączeniu z innym materiałem.

Podłoże torfowe jest włóknistym materiałem, rozwijającym się w wilgotnym, zimnym, kwaśnym i pozbawionym powietrza środowisku, zwanym torfowiskami. W tym środowisku mech sphagnum i inne żywe organizmy rozkładają się na gęsty, ciemnobrązową masę znaną jako mech torfowy. Proces ten trwa długo, nawet kilka tysięcy lat. Mech torfowy nie jest uważane za medium odnawialne i nie jest przyjazny dla środowiska.

Mech stosuje się do uprawy glebowej i hydroponicznej, ze względu na zdolność do zatrzymywania wody i przechowywania składników odżywczych. Co więcej, podłoże nie zawiera szkodliwych nasion chwastów ani mikroorganizmów, w przeciwieństwie do innych kompostów organicznych. Mech torfowy można zmieszać z perlitem, wermikulitem lub cząsteczkami styropianu w celu napowietrzania i dostosowania pH.

Zalety

  • Dobra retencja wody i składników odżywczych
  • Nie gęstnieje
  • Nie zawiera szkodliwych bakterii ani chwastów

Wady

  • Nie jest odnawialny
  • Niskie, kwaśne pH
  • Stosunkowo drogie podłoże

Piasek

Piasek składa się z drobno podzielonych skał. Wielkość cząsteczek jest niewielka, więc woda nie wysycha szybko. Piasek to wspaniałe medium wyjściowe do łączenia z innymi podłożami, ponieważ jest on dość ciężki i ma słabe właściwości napowietrzające, zazwyczaj musi być czyszczony. Piasek można zmieszać z wermikulitem, perlitem lub kokosem, aby zwiększyć napowietrzanie ośrodka.

Zalety:

  • Tanie podłoże (lub bezpłatne)

Wady

  • Ciężki
  • Niski wpółczynnik napowietrzania
  • Niewielki rozmiar, może blokować niektóre typy systemów

Żwir hydroponiczny

Żwir to podłoże jest używane z dużym powodzeniem. System Ebb & Flow często jest budowany na żwirze. Jako podłoże rozdrobnione, pochodzące z wytrzymałych skał, takich jak piaskowiec, wapień czy bazalt, przestrzenie między poszczególnymi cząstkami są dość duże. Zapewnia to obfity dopływ powietrza do korzeni. Jednocześnie medium nie trzyma dobrze wody, co może powodować szybkie wysychanie korzeni roślin.

Ponieważ żwir jest skałą, jego ciężar sprawia, że system oparty na żwirze jest trudny do transportu. Żwir jest trwały i może być wielokrotnie używany. Podobnie jak piasek, to dobre, tanie medium startowe do uprawy bez zabrudze.

Zalety:

  • Tanie (lub bezpłatne).

Wady

  • Słaba retencja wody, nie nadaje się do uprawy ciężkich korzeni roślin.
  • Ciężkie medium

Powietrze

Dziwne to brzmi, ale hydroponiczne rośliny mogą przeżyć bez żadnych mediów. W niektórych systemach hydroponicznych, takich jak aeroponika, korzenie roślin są zawieszone swobodnie w powietrzu i są okresowo nawilżane wodą wraz ze składnikami odżywczymi.

Rośliny mogą rosnąć w powietrzu bez żadnych problemów, tak długo, jak zapewniamy wystarczającą ilość powietrza, wody i składników odżywczych. Z drugiej strony, uprawy są całkowicie zależne od systemu. Przerwa w dostawie prądu, awaria pompy lub zegara sprawi, że korzenie szybko wyschną a rośliny zaczną obumierać.

Zalety

  • Maksymalny dostęp do tlenu

Wady

  • Zagrożenie dla roślin w przypadku awarii zasilania, pompy, wyłącznika czasowego